Hiển thị các bài đăng có nhãn xu hướng kinh doanh tạp hóa. Hiển thị tất cả bài đăng
Hiển thị các bài đăng có nhãn xu hướng kinh doanh tạp hóa. Hiển thị tất cả bài đăng

Thứ Ba, 8 tháng 1, 2019

Xu hướng cạnh tranh trong kinh doanh tạp hóa, siêu thị mini

Xu hướng cạnh tranh trong kinh doanh tạp hóa, siêu thị mini

Với việc mở rộng từ các chuỗi hệ thống cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini từ các tập đoàn quốc tế và Việt Nam. xu hướng cạnh tranh kinh doanh tạp hóa, siêu thị mini ngày càng gặp nhiều khó khăn.

TAP HÓA, SIÊU THỊ MINI ĐANG PHẢI ĐỐI MẶT VỚI NHỮNG ÔNG LỚN NÀO?

1. VINMART
Hàng trăm siêu thị mini của ông lớn Vingroup len lỏi vào các ngõ ngách Hà Nội khiến người dân choáng ngợp trong lựa chọn mua sắm, còn các chủ hàng tạp hóa nhỏ lẻ thì hoang mang tính kế chuyển hướng kinh doanh.

Sau 2 ngày công tác xa nhà, quán cà phê ngay trước cửa nhà chị Hồng Minh (Hoàng Mai, Hà Nội) bỗng thay tên đổi chủ thành siêu thị Vinmart +. Chị cho biết, đây là cửa hàng tiện lợi thứ 3 của tập đoàn này trong khu phố chị đang sống.

Vì thế, việc siêu thị mini - cửa hàng tiện lợi len lỏi vào từng ngóc ngách, con phố nhỏ với tốc độ chóng mặt đã không còn là điều khiến chị Minh ngạc nhiên Thế nhưng, câu chuyện về việc cho thuê mặt bằng của người hàng xóm - chủ nhà đối diện lại khiến chị tò mò hơn.

Theo lời hàng xóm, mặt bằng mà VinGroup thuê của người hàng xóm có giá là 7 triệu đồng/tháng cho 30m3, 1 mặt tiền. Mức giá này cao hơn hẳn khi cho chủ quán cà phê thuê trước đó.

Câu chuyện của chị Minh không phải là cá biệt. Cách đó 200m, một cơ sở khác cùng diện tích, 2 mặt tiền cũng được Vingroup thuê với giá 9 triệu đồng/tháng.

Xu hướng cạnh tranh tạp hóa, siêu thị mini ngày càng khốc liệt

Các siêu thị mini của Vingroup len lỏi trong từng ngõ ngách đô thị khiến người dân choáng ngợp, chủ hàng tạp hóa đứng ngồi không yên. Ảnh: M.T.
Các siêu thị mini của Vingroup len lỏi trong từng ngõ ngách đô thị khiến người dân choáng ngợp, chủ hàng tạp hóa đứng ngồi không yên. Ảnh: M.T.

Trong khi người hàng xóm nhà đối diện phấn khởi vì cho thuê được giá hời thì các chủ đại lý - những người hàng xóm khác của chị Minh lại đứng ngồi không yên.

Chị Thanh, chủ hàng tạp hóa kế bên cho biết, bán hàng tạp hóa ngày càng khó khăn khi mua bán trên mạng rầm rộ. Các siêu thị lớn cạnh tranh với nhiều đợt giảm giá lớn, siêu thị mini cũng mọc lên như nấm sau mưa khiến lượng khách mua tại tạp hóa giảm hẳn.

Thực tế, tại TP. Hồ Chí Minh, các chuỗi cửa hàng tiện lợi đã bùng nổ từ 2 năm trở lại đây. Hàng loạt các tên tuổi nổi tiếng đã xuất hiện như Circle K, Family mart và cả Vinmart+. Sự ra đời của những chuỗi cửa hàng tiện lợi mởi 24/24 như Circle K đã làm thay đổi đáng kể thói quen tiêu dùng của người dân Sài thành.

Câu chuyện ở Hà Nội có đôi chút khác biệt. Circle K đã có mặt tại đây, nhưng vẫn mở ra ở rất ít các địa điểm có vị trí đẹp như trong phố cổ, với mục đích thăm dò thị trường là chính. Thay vào đó, các cửa hàng tạp hóa nhỏ lẻ vẫn đóng vai trò chủ chốt khi người dân có nhu cầu mua ít mỳ tôm hay bánh kẹo, bàn chải,...

Chỉ có Vinmart+ là mở rộng ào ạt tại Hà Nội. Chuỗi cửa hàng tiện lợi này len lỏi vào từng ngõ ngách và dần trở thành đối thủ đáng gờm cho những cửa hàng tạp hóa. Với ưu thế về thương hiệu, mở cửa khá muộn, bán cả thực phẩm tươi, cộng thêm giá cả niêm yết rõ ràng, Vinmart+ cũng đang dần thay đổi thói quen mua sắm của người tiêu dùng Thủ đô.

Các chủ hàng tạp hóa rõ ràng không vui vẻ gì khi gặp phải một đối thủ hùng mạnh. Chị Thanh cho biết, đặc trưng bán tạp hóa là tích tiểu, bởi giá sản phẩm rất nhỏ. Lãi lời chủ yếu từ bán sản phẩm tặng kèm hoặc hàng khuyến mại. Xu hướng mua sắm của người dân là săn các chương trình khuyến mại, giảm giá nên nhu cầu mua sắm tạp hóa ít hơn.

"Giá cả ngày càng leo thang khi người dân luôn muốn mua hàng rẻ khiến nhiều sản phẩm khó tiêu thụ, chưa kể rủi ro xử lý hàng tồn. Nhiều khả năng tôi phải nghiên cứu kinh doanh sản phẩm khác", chị Thanh cho hay.

Dù xu hướng chuyển đổi từ bán lẻ truyền thống sang bán lẻ hiện đại được các chuyên gia đánh giá là tất yếu, nhưng thực tế cho thấy, quá trình chuyển đổi này diễn ra rất chậm. Nguyên nhân một phần đến từ việc Việt Nam có những rào cản chặt chẽ để bảo hộ cho ngành bán lẻ, khiến các nhà bán lẻ nước ngoài khó có thể nhảy vào.

Trước Vinmart+, cũng không có nhà bán lẻ trong nước nào đủ nguồn lực để triển khai một mô hình tới cả nghìn cửa hàng trên cả nước như vậy. Kể cả một số chuỗi nước ngoài tham gia vào thị trường thông qua liên doanh như Phú Thái - Familymart, G7 - Ministop cũng thất bại thảm hại.

Tuy nhiên, cuộc chơi đã thay đổi rất nhanh khi Vingroup đổ tiền vào bán lẻ. Tính đến hết năm 2015, Vinmart+ đã có tới 650 điểm bán trên toàn quốc, trở thành chuỗi cửa hàng tiện ích lớn nhất Việt Nam. Dự kiến trong năm nay, con số này sẽ tăng lên thành 3.000 và mảng bán lẻ sẽ ngày càng đóng góp vị trí quan trọng bên cạnh những lĩnh vực kinh doanh khác.

Quay trở lại chuyện buồn của chị Thanh. Là một chủ tạp hóa lâu năm, chị chắc hẳn sẽ cảm thấy buồn. Trong cuộc chơi với đại gia như Vingroup, những cửa hàng tạp hóa nhỏ lẻ truyền thống trăm năm kia đang dần đánh mất những lợi thế cuối cùng.

Mặc dù vậy, có lẽ hầu hết người tiêu dùng chẳng mấy quan tâm đến nỗi buồn của chị Thanh, khi nhu cầu của họ ngày càng được đáp ứng trọn vẹn.

2. CÁC CHUỖI SIÊU THỊ MINI, CỬA HÀNG TIỆN LỢI KHÁC

Đầu năm 2018 vừa qua, GS25, chuỗi cửa hàng tiện lợi Hàn Quốc chính thức khai trương cửa hàng đầu tiên tại Việt Nam. Mang những sản phẩm độc quyền từ Hàn Quốc vào Việt Nam, GS25 đặt mục tiêu mở 2.500 cửa hàng trong vòng 10 năm tới.

Tuyên bố của GS25 cũng tương tự như 7-Eleven – chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn nhất thế giới từng tuyên bố: Mở 100 cửa hàng tại Việt Nam sau 3 năm và 1.000 cửa hàng sau 10 năm. Tuy nhiên, sau gần 1 năm triển khai, 7-Eleven mới có 11 điểm bán, chủ yếu quanh khu vực trung tâm TP.HCM. Tốc độ phát triển chậm hơn nhiều so với dự tính cho thấy 7-Eleven vẫn đang tiến hành thăm dò thị trường, trước khi nghĩ tới chuyện nhân rộng quy mô.

Thị trường cửa hàng tiện lợi Việt Nam, trong những năm qua được coi là mảnh đất tiềm năng cho các doanh nghiệp phát triển. Báo cáo của AC Nielsen đánh giá, gần 80% thị trường bán lẻ Việt Nam hiện thuộc về các nhà bán lẻ truyền thống – những khu chợ tạm hay các cửa hàng tạp hóa kiểu cũ. Chỉ trên 20% thị phần là thuộc về các nhà bán lẻ hiện đại. AC Nielsen dự báo, cán cân này sẽ dần thay đổi, với tỷ trọng bán lẻ hiện đại sẽ tăng lên, đặc biệt là tại các thành phố lớn như TP.HCM và Hà Nội.

Hiệp hội bán lẻ Việt Nam ước tính, quy mô ngành bán lẻ trong nước năm 2016 đạt 158 tỷ USD, gần gấp đôi so với con số 88 tỷ USD của năm 2010, một thị trường màu mỡ khiến các doanh nghiệp không thể làm ngơ. Trong khi mảng siêu thị và đại siêu thị đã có nhiều tên tuổi lớn tham gia, các doanh nghiệp chuyển hướng đầu tư vào mảng kinh doanh mới: cửa hàng tiện lợi. Những chuỗi cửa hàng có diện tích không lớn nhưng đông đảo, len lỏi vào từng ngóc ngách trong các khu phố để cung cấp nhu yếu phẩm cho người dân.

Cửa hàng tiện lợi, về bản chất, cung cấp các mặt hàng gần giống với cửa hàng tạp hóa truyền thống, nhưng được vận hành tập trung, đồng nhất bởi một thương hiệu. Với quy mô lớn, các chuỗi cửa hàng tạp hóa cũng dễ thỏa thuận với các nhà phân phối để có giá thành thấp và mặt hàng đa dạng hơn. Tại Việt Nam, có thể kể tới những tên tuổi lớn trong và ngoài nước như Vinmart, Circle K, 7-Eleven, Ministop,…
Thị phần chuỗi cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini

Đặc điểm chung của GS25, Circle K hay 7-Eleven đó là đều hướng đến đối tượng khách hàng trẻ tuổi, những người có thu nhập ổn định và thích thú với sự tiện lợi. Để hấp dẫn nhóm đối tượng này, mỗi chuỗi cửa hàng đếu có một “quân át chủ bài riêng”.

Circle K, chuỗi cửa hàng tiện lợi mở cửa 24h của Mỹ lựa chọn những mặt bằng lớn hơn so với một cửa hàng tiện lợi trung bình, có 2 tầng để tích hợp hẳn một căn tin ở tầng trên. Bên cạnh những mặt hàng tiêu dùng thông thường, Circle K còn bán thêm các loại đồ ăn nhanh như mỳ xào, bánh mỳ, cơm hộp, xúc xích ăn liền để khách hàng có thể thoải mái ngồi hàng giờ liền.

7-Eleven, chuỗi cửa hàng tiện lợi nổi tiếng thế giới, vừa gia nhập thị trường Việt Nam hồi tháng 6 năm ngoái, lại chọn một chiến lược khác. Đó là thực phẩm tươi. 7-Eleven bán cháo tươi, trứng cút lộn và nhiều món ăn tươi mang đậm hương vị Việt khác. Để làm được điều này, 7-Eleven đã phải làm việc với hàng trăm nhà cung cấp trong nước. Mục tiêu là biến 7-Eleven thành nơi cung cấp đồ ăn nhanh ngon và an toàn tại Việt Nam.

Để người Việt sống tiện lợi, Vinmart+, 7-Eleven, Circle K,… đang phải trả giá đắt
Circle K Việt Nam gây ấn tượng với mô hình căn tin ngay trên tầng 2
Vinmart+, chuỗi cửa hàng của tập đoàn Vingroup lại chọn mô hình “lai” khi kết hợp siêu thị mini ở bên trong. Thay vì bán đồ ăn nhanh, Vinmart+ bổ sung thực phẩm tươi sống vào danh sách mặt hàng của mình. Chiến lược của Vinmart+ đi từ quan điểm người Việt vẫn thích ăn thực phẩm tươi sống hơn là đồ đông lạnh. Vinmart+ hiện đang là chuỗi cửa hàng có số điểm bán lớn nhất Việt Nam, với gần 1.000 cửa hàng.

Bên cạnh những tên tuổi lớn, có thể hàng kể ra hàng loạt những cái tên khác như Shop & Go, FamilyMart, Ministop, Satra,v.v…Mỗi một thương hiệu lại có chiến lược riêng để tiếp cận khách hàng.

Thần chú trong ngành bán lẻ: Mặt bằng, mặt bằng và mặt bằng

Dù mỗi bên cố gắng chọn cho mình một định vị khác biệt, nhưng cũng giống như bất kỳ một mô hình bán lẻ nào khác, yếu tố tiên quyết để thành công chỉ có một: mặt bằng. Có thể thấy điều này rõ ràng nhất tại Tp.HCM, địa điểm sôi động nhất và cũng là nơi đặt chân đến đầu tiên của bất kỳ doanh nghiệp nào muốn phát triển tại Việt Nam.

 Theo Jones Lang LaSalle (JLL) Việt Nam, trong quý 1/2018, tốc độ phát triển của các cửa hàng tiện lợi tại đô thị hơn 10 triệu dân này rất tích cực.

Thống kê của JLL cho biết, tính đến cuối tháng 3/2018, toàn TP.HCM có hơn 1.800 cửa hàng tiện lợi và siêu thị mini phủ khắp khu vực nội – ngoại thành. Tổng diện tích của các cửa hàng này đạt 272.000 m2 sàn toàn thành phố, tăng 5,1% so với quý trước.

Dự kiến các chuỗi cửa hàng tiện lợi tung ra thị trường sẽ tiếp tục gia tăng trong những quý còn lại của năm 2018 vì có sự xuất hiện của các tay chơi mới đầy tham vọng.

“Cuộc đua phủ sóng của các thương hiệu cửa hàng tiện lợi tại TP HCM đang ngày càng trở nên quyết liệt bất chấp chi phí mặt bằng tại khu vực trung tâm đô thị này dần trở nên đắt đỏ và khó tìm kiếm hơn”, JLL đánh giá.

JLL dự báo, do chiến dịch bành trướng đang ở giai đoạn mở rộng địa bàn phủ sóng, gia tăng sự hiện diện không chỉ tại TP.HCM mà còn ở nhiều tỉnh thành lớn khác trên cả nước nên số lượng cửa hàng tiện lợi sẽ không ngừng tăng lên mạnh mẽ.

Tại Hà Nội, cuộc chiến tỏ ra ít quyết liệt hơn, khi tổng diện tích mặt sàn các cửa hàng tiện lợi chỉ khoảng 62.000m2, chủ yếu tập trung ở các quận ngoại thành. Không giống như TP.HCM, Vinmart+  giữ vị thế thống trị tại Hà Nội.

Để người Việt sống tiện lợi, Vinmart+, 7-Eleven, Circle K,… đang phải trả giá đắt 1
Vinmart+ đang chiếm thị phần lớn nhất tính theo số lượng cửa hàng
Cuộc thi đốt tiền

Tiềm năng là vậy, song không phải doanh nghiệp nào gia nhập thị trường cũng ngon ăn. Ngược lại, đa phần các doanh nghiệp đều phải chấp nhận cảnh chịu thua lỗ.

Ra đời vào năm 2015, Vinmart+ là chuỗi cửa hàng tiện lợi có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất so với các đối thủ khác. Năm 2017, doanh thu của Vinmart và Vinmart+ đạt trên 10.000 tỷ đồng, song mảng kinh doanh này vẫn chưa thể báo lãi.

Tương tự, 7-Eleven hay những chuỗi cửa hàng tiện lợi lớn cũng đang phải chấp nhận bài toán “hái quả ngọt” sau ít nhất từ 5 – 10 năm đầu tư.

Thị trường cửa hàng tiện lợi cho thấy nét giống như thương mại điện tử tại Việt Nam khi các doanh nghiệp không ngừng đốt tiền với kỳ vọng trở thành người đi tiên phong để sớm “bao trọn” thị trường.

Đó rõ ràng không phải là cuộc chơi của những doanh nghiệp ít tiền. Trong đại hội cổ đông vừa diễn ra, lãnh đạo công ty Vissan cho biết đã đóng cửa gần 60 cửa hàng trong số 100 cửa hàng tiện lợi mà đơn vị này đã triển khai.

“Nguyên nhân chủ yếu là do các cửa hàng này hoạt động không hiệu quả, lượng khách mua không nhiều. Mặt khác, mặt bằng để kinh doanh chủ yếu đi thuê, đến thời hạn tái ký thuê, chủ nhà không đồng ý hoặc tăng giá cao nên công ty buộc phải ngưng và rời bỏ”, ông Nguyễn Ngọc An, tổng giám đốc Vissan chia sẻ.

Lãnh đạo doanh nghiệp này cũng cho biết, hiện nay thị trường cạnh tranh rất khốc liệt nên nếu kinh doanh không hiệu quả thì đóng cửa để tìm hướng đi mới tốt hơn là duy trì.

Familymart, chuỗi cửa hàng tiện lợi nổi tiếng của Nhật Bản, sau quãng thời gian liên minh với Phú Thái để phát triển cửa hàng tiện lợi tại Việt Nam, cũng tuyên bố rút ra khỏi liên minh vì không chịu nổi thua lỗ. Đến nay, Familymart Việt Nam là một chuỗi độc lập, song tốc độ mở rộng của chuỗi này cầm chừng so với các đối thủ khác. Hiện đơn vị này có khoảng 136 cửa hàng tại TP.HCM và 13 cửa hàng tại Bình Dương và 11 cửa hàng tại Vũng Tàu.

Tương tự, Ministop, chuỗi cửa hàng tiện lợi của Trung Nguyên từng dẫn đầu thị trường, nay đã dần đi vào dĩ vãng.

Bất chấp thị trường khắc nghiệt, các doanh nghiệp mới vẫn đặt ra những mục tiêu dài hạn. Nếu GS25 đặt mục tiêu 2.500 cửa hàng và 7-Eleven đặt mục tiêu 1.000 cửa hàng sau 10 năm, thì Vinmart+, chuỗi siêu thị mini của cửa hàng Vingroup thậm chí còn đặt mục tiêu lớn hơn. Đơn vị này dự tính, tới năm 2021, sẽ có hơn 5.000 điểm Vinmart và Vinmart+ trên toàn quốc, với doanh thu tăng 8 lần so với năm 2017, đạt trên 3,7 tỷ USD.

Một số đơn vị nội địa khác cũng cho thấy thái độ đầu tư nghiêm túc. Saigon Co.op, chuỗi bán lẻ siêu thị lớn nhất Việt Nam hiện có hơn 181 cửa hàng Co.op food bên cạnh 71 cửa hàng Co.op smile, đặt mục tiêu hết năm nay đơn vị này sẽ nâng số lượng lên 150 cửa hàng Co.opsmile. Tổng công ty thương mại Sài Gòn (Satra), cũng đặt mục tiêu nâng số cửa hàng của mình lên tới hàng trăm vào thời gian tới.